Ewangelia Mateusza

Ewangelia Mateusza jest pierwszą i najdłuższą Ewangelią kanoniczną (jedną z trzech synoptycznych). Jej autorstwo, od czasów Papiasza, biskupa Hierapolis (I/II w.), ucznia Jana Apostoła, jest przypisywane celnikowi Mateuszowi. Według jego świadectwa Mateusz spisał (prawdopodobnie ok. 50 r.) „mowy (logia) Pańskie”. Oryginał aramejski zaginął jednak bardzo wcześnie: ojcowie Kościoła z II w. znają już tylko wersję grecką, która jest raczej parafrazą, a może nawet nowym opracowaniem dokonanym przez anonimowego ucznia ok. 80-90 r.
Była pisana z myślą o Żydach lub syropalestyńskich judeochrześcijanach. Głównym jej przesłaniem jest urzeczywistnienie się w osobie Jezusa z Nazaretu (nowego Mojżesza) starotestamentowych proroctw mesjańskich oraz początek Kościoła – nowego Ludu Bożego.
Ewangelia Mateusza ma formę pięciu mów (aluzja do Pięcioksięgu) przeplatanych opisami działalności Jezusa: Kazanie na Górze (Osiem Błogosławieństw), mowa o zadaniach ucznia, nauka o królestwie Bożym (przypowieści), nauka o prawdziwej wspólnocie braterskiej i pouczenia o sądzie. Wg kryterium geograficznego można ją podzielił na: Ewangelię dzieciństwa (narodziny, przybycie Mędrców, ucieczka do Egiptu, rzeź niewiniątek, działalność Jana Chrzciciela), działalnośł Jezusa w Galilei (powołanie i misja Dwunastu, nauczanie i cuda), Judei (pouczenia o nierozerwalności małżeństwa, przypowieśł o robotnikach w winnicy) i Jerozolimie (męka, śmierć i zmartwychwstanie; charakterystyczna dla Mateusza jest wzmianka o żonie Piłata oraz gest obmycia rąk symbolizujący zrzucenie winy).